Wanneer je als werknemer onvrijwillig afscheid moet nemen van je baan, bijvoorbeeld door ontslag of het niet verlengen van je contract, kun je in aanmerking komen voor een transitievergoeding. Deze vergoeding is bedoeld om de overgang naar een andere baan te vergemakkelijken. In dit artikel bespreken we uitgebreid hoe je een transitievergoeding kunt krijgen, welke voorwaarden hieraan verbonden zijn en hoe de hoogte van de vergoeding wordt bepaald.
Wat is een transitievergoeding?
De transitievergoeding is een financiële compensatie die werkgevers verplicht zijn te betalen aan werknemers die ontslagen worden of bij wie het contract niet wordt verlengd, onder bepaalde voorwaarden. Deze vergoeding is in het leven geroepen met de invoering van de Wet werk en zekerheid (WWZ) in 2015 en later aangepast door de Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) in 2020.
Voorwaarden voor het ontvangen van een transitievergoeding
Om in aanmerking te komen voor een transitievergoeding, moet je aan een aantal voorwaarden voldoen:
- Je bent ontslagen door je werkgever of je tijdelijke contract wordt niet verlengd.
- Je hebt minimaal twee jaar in dienst geweest bij dezelfde werkgever.
- Het ontslag is niet het gevolg van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van jouw kant.
Er zijn uitzonderingen op deze regels, bijvoorbeeld voor kleine werkgevers in financiële nood of als er andere afspraken zijn gemaakt in de cao.
Berekening van de transitievergoeding
De hoogte van de transitievergoeding wordt berekend op basis van het maandsalaris en het aantal jaren dat je in dienst bent geweest. De berekening is als volgt:
- Voor elk jaar dat je in dienst bent geweest, ontvang je 1/3 maandsalaris.
- Als je langer dan 10 jaar in dienst bent geweest, ontvang je vanaf het 10e dienstjaar 1/2 maandsalaris per jaar.
- Voor werknemers die ouder zijn dan 50 jaar en langer dan 10 jaar in dienst zijn bij een werkgever met meer dan 25 werknemers, golden tot 2020 speciale regels. Deze zijn echter afgeschaft met de invoering van de WAB.
Het maandsalaris wordt berekend inclusief vakantiegeld, vaste eindejaarsuitkeringen en eventuele bonussen. Er is een maximum gesteld aan de transitievergoeding; deze mag niet hoger zijn dan €84.000 (in 2023) of een jaarsalaris als dat hoger is dan dit bedrag.
Procedure voor het verkrijgen van een transitievergoeding
De procedure voor het verkrijgen van een transitievergoeding is als volgt:
- Ontslag of einde contract: De procedure start wanneer je ontslagen wordt of je contract niet wordt verlengd.
- Controleer of je voldoet aan de voorwaarden: Ga na of je aan de voorwaarden voldoet om in aanmerking te komen voor een transitievergoeding.
- Bereken de hoogte van de vergoeding: Bereken hoeveel transitievergoeding je zou moeten ontvangen op basis van je maandsalaris en dienstjaren.
- In gesprek met de werkgever: Ga het gesprek aan met je werkgever over de transitievergoeding. Vaak wordt dit onderdeel van de ontslagprocedure of het einde van het contract.
- Uitbetaling: De werkgever is verplicht de transitievergoeding uit te betalen binnen een termijn van één maand na het einde van het dienstverband.
Als je werkgever weigert de transitievergoeding te betalen, kun je binnen drie maanden na het einde van je dienstverband een verzoekschrift indienen bij de kantonrechter.
Speciale situaties en uitzonderingen
Er zijn speciale situaties en uitzonderingen die van invloed kunnen zijn op het recht op en de hoogte van de transitievergoeding:
- Als je zelf ontslag neemt, heb je in principe geen recht op een transitievergoeding, tenzij het ontslag het gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen door de werkgever.
- Bij faillissement, surseance van betaling of schuldsanering van de werkgever vervalt de verplichting tot het betalen van een transitievergoeding.
- Werknemers jonger dan 18 jaar die gemiddeld minder dan 12 uur per week werkten, hebben geen recht op een transitievergoeding.
- Als er sprake is van een collectief ontslag en er een sociaal plan is afgesproken, kan de transitievergoeding hierin opgenomen zijn of kunnen er andere afspraken gemaakt zijn.
Belasting over de transitievergoeding
De transitievergoeding wordt beschouwd als loon uit vroegere dienstbetrekking en hierover moet loonbelasting en premies volksverzekeringen worden betaald. De werkgever houdt deze belastingen in op de vergoeding voordat deze aan jou wordt uitbetaald. Het is belangrijk om te weten dat de netto-uitkering lager kan uitvallen dan de bruto transitievergoeding.
Investeren van de transitievergoeding
Je kunt ervoor kiezen om de transitievergoeding te investeren in bijvoorbeeld scholing of het starten van een eigen bedrijf. Dit kan bijdragen aan je positie op de arbeidsmarkt en de kans op een nieuwe baan vergroten. Overleg met een financieel adviseur of loopbaancoach kan verstandig zijn om een goede keuze te maken voor de besteding van de vergoeding.
Samenvatting en tips
De transitievergoeding is een belangrijk recht voor werknemers die ontslagen worden of bij wie het contract niet wordt verlengd. Zorg dat je goed op de hoogte bent van de voorwaarden en de berekeningswijze. Ga altijd het gesprek aan met je werkgever en schakel indien nodig juridische hulp in. Investeer de vergoeding op een manier die bijdraagt aan je toekomstige carrièrekansen.
Door de complexiteit van de regelgeving en de vele uitzonderingen kan het verkrijgen van een transitievergoeding een uitdagend proces zijn. Het is daarom raadzaam om je goed te laten informeren en adviseren door een juridisch expert of arbeidsrechtadvocaat. Zij kunnen je bijstaan in het proces en ervoor zorgen dat je krijgt waar je recht op hebt.
