Wanneer u een bijstandsuitkering ontvangt, bent u gebonden aan strikte regels en voorwaarden die door de overheid zijn vastgesteld. Een van de situaties die vragen kan oproepen, is het erven van geld terwijl u in de bijstand zit. Het is belangrijk om te weten hoeveel geld u mag erven zonder dat dit gevolgen heeft voor uw uitkering. In dit artikel bespreken we de regelgeving rondom erven tijdens een bijstandsuitkering, de invloed van een erfenis op uw financiële situatie en de stappen die u moet ondernemen als u een erfenis ontvangt.
De bijstandsuitkering en vermogen
De bijstandsuitkering, officieel bekend als de Participatiewet, is bedoeld als vangnet voor mensen die niet in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien. De uitkering is afhankelijk van uw vermogen en inkomen. Vermogen kan bestaan uit spaargeld, beleggingen, een auto of een eigen huis, maar ook een erfenis valt hieronder.
Er geldt een vermogensgrens voor de bijstand. Als uw vermogen boven deze grens uitkomt, heeft u geen recht meer op bijstand. Voor alleenstaanden lag deze grens in 2023 op ongeveer €6.505, en voor gehuwden of samenwonenden op ongeveer €13.010. Deze bedragen worden jaarlijks geïndexeerd.
De invloed van een erfenis op uw bijstandsuitkering
Als u een erfenis ontvangt terwijl u een bijstandsuitkering heeft, moet u dit melden bij uw gemeente. De erfenis kan namelijk gezien worden als vermogen en dit kan invloed hebben op uw recht op bijstand. De hoogte van de erfenis is hierbij bepalend:
- Is de erfenis lager dan de vermogensgrens, dan behoudt u uw recht op bijstand.
- Is de erfenis hoger dan de vermogensgrens, dan kan uw bijstandsuitkering worden verlaagd of stopgezet.
Het is belangrijk om te realiseren dat niet alleen het geld dat u direct ontvangt telt, maar ook eventuele goederen die u erft. Deze worden omgerekend naar een geldwaarde en bij uw vermogen opgeteld.
Wat te doen bij het ontvangen van een erfenis?
Als u een erfenis ontvangt, bent u verplicht dit direct te melden bij de gemeente waar u uw bijstandsuitkering ontvangt. De gemeente zal dan beoordelen wat de invloed van de erfenis is op uw uitkering. Hierbij zijn de volgende stappen van belang:
- Meld de erfenis zo snel mogelijk bij uw gemeente.
- Overleg met de gemeente over de waarde van de erfenis en hoe deze wordt meegenomen in de beoordeling van uw vermogen.
- Indien nodig, pas uw bijstandsuitkering aan op basis van de nieuwe financiële situatie.
Het niet melden van een erfenis kan leiden tot fraude en kan ernstige gevolgen hebben, zoals het terugvorderen van de uitkering en zelfs een boete.
Uitzonderingen en vrijlatingen
Er zijn enkele uitzonderingen en vrijlatingen die van toepassing kunnen zijn bij het erven van geld tijdens een bijstandsuitkering:
- Soms is het mogelijk om een deel van de erfenis vrij te laten. Dit betekent dat dit deel niet meetelt voor de vermogensgrens. De voorwaarden hiervoor verschillen per gemeente.
- Er kan sprake zijn van een bestedingsvrijstelling, waarbij u een bepaald bedrag mag besteden zonder dat dit invloed heeft op uw uitkering. Dit moet wel binnen een bepaalde termijn gebeuren.
- In sommige gevallen kan een erfenis in een speciaal fonds of trust worden geplaatst, waardoor het niet direct als vermogen wordt gezien. Dit is echter complex en vereist juridisch advies.
Het is raadzaam om bij uw gemeente na te gaan of er specifieke regelingen of vrijstellingen zijn waar u gebruik van kunt maken.
De rol van schulden bij een erfenis
Als de overledene schulden achterlaat, kan dit ook van invloed zijn op de erfenis. U heeft als erfgenaam de keuze om de erfenis te aanvaarden, te verwerpen of te aanvaarden onder het voorrecht van boedelbeschrijving (beneficiair aanvaarden). Bij beneficiair aanvaarden bent u niet persoonlijk aansprakelijk voor de schulden van de overledene, maar deze optie kan wel invloed hebben op uw bijstandsuitkering. Het is daarom belangrijk om goed na te denken over de keuze die u maakt en eventueel juridisch advies in te winnen.
Samenwonen en de bijstandsuitkering
Als u samenwoont en een van de partners ontvangt een erfenis, dan heeft dit ook invloed op de bijstandsuitkering van de ander. Het vermogen van beide partners wordt namelijk bij elkaar opgeteld en gezamenlijk beoordeeld. Het is dus van belang dat ook de partner die de bijstandsuitkering ontvangt, op de hoogte is van de erfenis en de mogelijke gevolgen.
Belastingen en de erfenis
Naast de invloed op de bijstandsuitkering moet u ook rekening houden met de erfbelasting. Afhankelijk van de hoogte van de erfenis en uw relatie tot de overledene, moet u mogelijk erfbelasting betalen. Dit kan uw financiële situatie verder beïnvloeden. Het is verstandig om hierover informatie in te winnen bij de Belastingdienst of een belastingadviseur.
Advies en ondersteuning
Het ontvangen van een erfenis terwijl u in de bijstand zit, kan een complexe situatie zijn. Het is daarom aan te raden om professioneel advies in te winnen bij een juridisch adviseur of een maatschappelijk werker. Zij kunnen u helpen met het maken van de juiste keuzes en het navigeren door de regelgeving.
Samenvattend is het belangrijk om te onthouden dat een erfenis invloed kan hebben op uw bijstandsuitkering. Meld een erfenis altijd bij uw gemeente en onderzoek de mogelijkheden en consequenties. Door goed geïnformeerd te zijn en de juiste stappen te ondernemen, kunt u voorkomen dat u achteraf voor onaangename verrassingen komt te staan.
