In Nederland is het erfrecht een complex en gevoelig onderwerp. Het is een vraag die vaak opkomt in familiekringen: kan je onterft worden van je kindsdeel? Het antwoord is niet eenduidig en hangt af van verschillende factoren en wettelijke bepalingen. In dit artikel zullen we de mogelijkheden en voorwaarden van het onterven van een kind en de rechten die kinderen behouden, ondanks een testamentaire onterving, uitgebreid bespreken.
Wat zegt de wet over onterven?
Volgens het Nederlandse erfrecht is het mogelijk om een kind te onterven. Dit kan gedaan worden door middel van een testament dat bij de notaris wordt opgesteld. Echter, ondanks dat een kind onterfd kan worden, behoudt het kind een bepaald recht, namelijk het recht op zijn of haar legitieme portie.
De legitieme portie
De legitieme portie is het deel van de erfenis waar een kind altijd recht op heeft, ook als het kind onterfd is. Deze portie is de helft van wat het kind zou krijgen als er geen testament zou zijn, met een minimum van een kwart van de erfenis. De legitieme portie bestaat alleen uit een geldvordering; het geeft geen recht op specifieke goederen uit de nalatenschap.
Hoe werkt onterven in de praktijk?
Om een kind te onterven, moet de ouder dit expliciet in een testament laten vastleggen. Zonder testament geldt de wettelijke verdeling en kunnen kinderen niet onterfd worden. Het is belangrijk dat het testament door een notaris wordt opgesteld om rechtsgeldigheid te garanderen. Na het overlijden van de ouder moet het testament worden geopend en voorgelezen, waarna de inhoud bekend wordt bij de erfgenamen.
Rechten van het onterfde kind
Ondanks de onterving heeft het onterfde kind nog steeds rechten. Deze rechten omvatten:
- Het recht op de legitieme portie.
- Het recht om informatie op te vragen over de omvang van de nalatenschap, om zo de legitieme portie te kunnen berekenen.
- Het recht om binnen een bepaalde termijn aanspraak te maken op de legitieme portie.
Termijnen en aanspraak maken op de legitieme portie
Er zijn strikte termijnen verbonden aan het aanspraak maken op de legitieme portie. Het onterfde kind heeft vijf jaar de tijd vanaf het moment van overlijden van de ouder om de legitieme portie op te eisen. Het is belangrijk dat het kind binnen deze termijn actie onderneemt, anders vervalt het recht hierop.
Waarom ouders kinderen onterven
Ouders kunnen verschillende redenen hebben om een kind te onterven. Dit kan variëren van een verstoorde familierelatie tot de wens om het vermogen aan een goed doel te schenken. Andere redenen kunnen zijn:
- De ouder heeft al bij leven schenkingen aan het kind gedaan.
- De ouder wil de nalatenschap aan de stiefouder of nieuwe partner nalaten.
- Er is sprake van verslavingsproblematiek of financieel onverantwoord gedrag bij het kind.
De rol van de notaris
De notaris speelt een cruciale rol in het proces van onterven. De notaris zorgt ervoor dat het testament correct wordt opgesteld en voldoet aan alle wettelijke eisen. Daarnaast kan de notaris adviseren over de gevolgen van onterving en de mogelijkheden voor het onterfde kind.
Gevoelige kwesties en familieverhoudingen
Onterven is vaak een gevoelige kwestie die de familieverhoudingen op scherp kan zetten. Het is belangrijk dat ouders die overwegen een kind te onterven, zich bewust zijn van de emotionele impact die dit kan hebben. Open communicatie en het inschakelen van mediation kunnen soms helpen om tot een oplossing te komen die voor alle partijen acceptabel is.
Alternatieven voor onterven
Er zijn alternatieven voor onterven die ouders kunnen overwegen. Deze alternatieven kunnen zijn:
- Het opstellen van een familie-statuten waarin de verdeling van de erfenis anders wordt geregeld.
- Het doen van schenkingen bij leven, met inachtneming van de legitieme portie.
- Het opnemen van een uitsluitingsclausule, waardoor de erfenis niet in een gemeenschap van goederen valt.
Conclusie
Onterven van een kind is in Nederland juridisch mogelijk, maar het kind behoudt altijd recht op de legitieme portie. Het is een ingrijpende beslissing die zorgvuldig overwogen en uitgevoerd moet worden, met respect voor de wettelijke kaders en de emotionele gevolgen voor alle betrokkenen. Het is raadzaam om professioneel advies in te winnen bij een notaris om de juiste stappen te zetten en onaangename verrassingen te voorkomen.
