Wanneer een partner overlijdt, is dit een emotioneel en ingrijpend moment. Naast het verwerken van het verlies, komen er ook praktische zaken om de hoek kijken, vooral als het gaat om de gezamenlijke woning. In dit artikel bespreken we de stappen en overwegingen die komen kijken bij het overlijden van een partner met betrekking tot het huis.
Directe gevolgen voor het eigendom van de woning
De directe gevolgen voor het eigendom van de woning hangen af van verschillende factoren, zoals de wijze van eigendomsverkrijging en of er een testament is opgesteld. Hieronder worden de meest voorkomende situaties uiteengezet:
- Huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden: Als er sprake is van huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden, dan is het afhankelijk van de inhoud van deze voorwaarden wat er met de woning gebeurt.
- Gemeenschap van goederen: Bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap in gemeenschap van goederen, gaat de woning automatisch over op de langstlevende partner.
- Testament: Een testament kan specifieke wensen bevatten over de verdeling van de woning na overlijden.
- Wettelijke verdeling: Zonder testament geldt de wettelijke verdeling, waarbij de langstlevende partner in principe eigenaar wordt van alle bezittingen, inclusief het huis.
De rol van het testament
Een testament kan de verdeling van de nalatenschap, inclusief de woning, aanzienlijk beïnvloeden. Het is daarom van belang om te controleren of de overleden partner een testament heeft opgesteld en wat de inhoud hiervan is. In het testament kunnen specifieke bepalingen staan die afwijken van de wettelijke verdeling.
Inschakelen van een notaris
Het is aan te raden om na het overlijden van een partner een notaris in te schakelen. De notaris kan helpen bij het afwikkelen van de nalatenschap en het opmaken van een verklaring van erfrecht. Deze verklaring is vaak nodig om aan te tonen wie de erfgenamen zijn en wie bevoegd is om over de woning te beschikken.
Overdracht van de woning
Indien de woning op naam van beide partners stond, zal de overdracht plaatsvinden naar de langstlevende partner. Dit proces verloopt via het Kadaster en vereist een notariële akte van levering. De notaris zal dit proces begeleiden.
De hypotheek na overlijden
Als er een hypotheek op de woning rust, zal de langstlevende partner moeten nagaan of deze de hypotheeklasten alleen kan dragen. Veel hypotheken zijn voorzien van een overlijdensrisicoverzekering, die (een deel van) de hypotheekschuld aflost bij overlijden van een van de partners. Het is belangrijk om de polisvoorwaarden van deze verzekering te controleren en contact op te nemen met de hypotheekverstrekker om de mogelijkheden te bespreken.
Belastingen en de woning
Na het overlijden van een partner krijgt men te maken met verschillende belastingen, zoals de erfbelasting en de inkomstenbelasting. De erfbelasting is afhankelijk van de waarde van de erfenis en de relatie tot de overledene. De langstlevende partner heeft vaak recht op een hoge vrijstelling. Voor de inkomstenbelasting kan de woning in box 1 (eigen woning) of box 3 (vermogen) vallen, afhankelijk van de situatie.
Verkoop van de woning
Indien de langstlevende partner besluit de woning te verkopen, zijn er verschillende stappen die ondernomen moeten worden, zoals het bepalen van de vraagprijs, het inschakelen van een makelaar en het regelen van bezichtigingen. De opbrengst van de verkoop zal onderdeel uitmaken van de nalatenschap en verdeeld worden volgens het testament of de wettelijke verdeling.
Samenwonen zonder huwelijk of geregistreerd partnerschap
Voor samenwonende partners zonder huwelijk of geregistreerd partnerschap is de situatie anders. Zij hebben geen automatische rechten op elkaars bezittingen bij overlijden. Het is daarom van belang dat er een samenlevingscontract of testament is opgesteld waarin de wensen omtrent de woning zijn vastgelegd.
Emotionele en praktische ondersteuning
Naast de juridische en financiële aspecten is het belangrijk om ook aandacht te besteden aan de emotionele en praktische ondersteuning. Het inschakelen van familie, vrienden of professionele hulp kan van grote waarde zijn in deze moeilijke periode.
Checklist bij overlijden partner
Om overzicht te houden op wat er allemaal geregeld moet worden bij het overlijden van een partner met betrekking tot het huis, volgt hier een handige checklist:
- Zoek uit of er een testament is en wat de inhoud hiervan is.
- Neem contact op met een notaris voor het afwikkelen van de nalatenschap.
- Controleer de hypotheek en bijbehorende verzekeringen.
- Informeer bij de hypotheekverstrekker over de mogelijkheden.
- Regel de overdracht van de woning via het Kadaster.
- Maak een overzicht van de belastingen die betaald moeten worden.
- Overweeg de verkoop van de woning en de stappen die daarbij horen.
- Zorg voor emotionele en praktische ondersteuning.
Het overlijden van een partner brengt veel teweeg, zowel emotioneel als praktisch. Het is belangrijk om goed geïnformeerd te zijn over de stappen die genomen moeten worden met betrekking tot het huis. Door de zaken goed te regelen, kan er een basis gelegd worden voor de toekomst en kan de langstlevende partner zich richten op het verwerkingsproces.
