Wanneer ouders besluiten uit elkaar te gaan, komt onvermijdelijk de vraag naar voren hoe de zorg voor de kinderen geregeld zal worden. Co-ouderschap is een regeling waarbij beide ouders ongeveer een gelijk deel van de zorg en opvoeding van hun kinderen op zich nemen. Maar is het mogelijk om co-ouderschap te eisen? In dit artikel verkennen we de mogelijkheden, beperkingen en voorwaarden van co-ouderschap binnen het Nederlandse rechtssysteem.
Wat is co-ouderschap?
Co-ouderschap is een situatie waarbij beide ouders na een scheiding de verantwoordelijkheden en taken rondom de opvoeding van hun kinderen delen. Dit betekent dat kinderen afwisselend bij beide ouders wonen en dat beslissingen over belangrijke aspecten van hun leven gezamenlijk worden genomen. Co-ouderschap vereist een goede communicatie en samenwerking tussen de ouders.
De wettelijke basis van co-ouderschap
In Nederland is co-ouderschap niet wettelijk vastgelegd als een recht dat geëist kan worden. De wet spreekt over ‘het gezamenlijk uitoefenen van het ouderlijk gezag’, wat inhoudt dat beide ouders na een scheiding in principe samen verantwoordelijk blijven voor de opvoeding en verzorging van hun kinderen. De invulling van deze verantwoordelijkheid kan variëren van co-ouderschap tot andere vormen van omgangsregelingen.
Co-ouderschap aanvragen
Co-ouderschap kan niet zomaar geëist worden; het is een regeling die tot stand komt in onderling overleg tussen de ouders of, als zij er samen niet uitkomen, door een beslissing van de rechter. Hieronder volgt een uiteenzetting van het proces:
- Onderling overleg: De voorkeur gaat uit naar een situatie waarin beide ouders samen tot een overeenkomst komen over co-ouderschap. Dit kan vastgelegd worden in een ouderschapsplan.
- Mediation: Als ouders er samen niet uitkomen, kan mediation een uitkomst bieden. Een mediator helpt de ouders om tot een gezamenlijke regeling te komen.
- Gang naar de rechter: Indien mediation niet leidt tot een overeenkomst, kan de kwestie voorgelegd worden aan de rechter. De rechter zal een beslissing nemen op basis van wat het beste is voor het kind.
Criteria voor co-ouderschap
Wanneer ouders of de rechter een regeling voor co-ouderschap overwegen, worden verschillende criteria in acht genomen:
- De wensen van de ouders: De voorkeur en wensen van beide ouders spelen een belangrijke rol in de besluitvorming.
- De wensen van het kind: Afhankelijk van de leeftijd en rijpheid van het kind, kunnen ook de wensen van het kind meegewogen worden.
- De communicatie tussen de ouders: Een goede onderlinge communicatie is essentieel voor het slagen van co-ouderschap.
- De afstand tussen de woningen van de ouders: De geografische afstand tussen de ouders kan invloed hebben op de haalbaarheid van co-ouderschap.
- De stabiliteit en continuïteit voor het kind: Het belang van het kind staat altijd voorop; stabiliteit en continuïteit in hun leven is cruciaal.
De rol van de rechter
Als ouders er niet uitkomen, zal de rechter een beslissing moeten nemen. De rechter kijkt hierbij naar het belang van het kind en baseert zich op adviezen van deskundigen zoals de Raad voor de Kinderbescherming. De rechter heeft de bevoegdheid om een co-ouderschapsregeling op te leggen, maar zal dit alleen doen als dit in het belang van het kind is.
Bezwaren tegen co-ouderschap
Er kunnen verschillende redenen zijn waarom een van de ouders of beide ouders bezwaar maken tegen co-ouderschap:
- Onvoldoende communicatie: Als de communicatie tussen de ouders te wensen overlaat, kan dit een reden zijn om geen co-ouderschap te willen.
- Verstoorde verhoudingen: Bij ernstige conflicten of een verstoorde relatie tussen de ouders kan co-ouderschap onwenselijk zijn.
- Praktische bezwaren: Grote afstand tussen de woonplaatsen van de ouders of verschillen in levensstijl kunnen praktische bezwaren vormen.
Alternatieven voor co-ouderschap
Als co-ouderschap niet haalbaar of wenselijk is, zijn er alternatieve omgangsregelingen mogelijk:
- Hoofdverblijf bij één ouder: Het kind heeft een hoofdverblijf bij één ouder, met een omgangsregeling voor de andere ouder.
- Birdnesting: De kinderen blijven in hetzelfde huis wonen, terwijl de ouders afwisselend in het huis verblijven.
- Uitgebreide omgangsregeling: Een regeling waarbij het kind regelmatig en voor langere periodes bij de niet-verzorgende ouder verblijft.
Conclusie
Co-ouderschap kan niet zomaar geëist worden, maar is een regeling die tot stand komt door overleg tussen de ouders of door een beslissing van de rechter. Het belang van het kind staat hierbij altijd centraal. Ouders die co-ouderschap overwegen, doen er goed aan om professionele begeleiding te zoeken om tot een regeling te komen die het beste werkt voor alle betrokkenen.
