De Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) is in Nederland de regeling die voorziet in inkomen voor werknemers die door ziekte of andere medische redenen niet meer in staat zijn om te werken. De vraag wie er over een WIA-uitkering beslist, is van groot belang voor werknemers die met langdurige arbeidsongeschiktheid te maken krijgen. In dit artikel wordt uitgebreid ingegaan op de procedures, betrokken instanties en de criteria die gehanteerd worden bij het beoordelen van een WIA-aanvraag.
De rol van het UWV
Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) is de organisatie die in Nederland verantwoordelijk is voor de uitvoering van de WIA. Het UWV beoordeelt of een werknemer recht heeft op een WIA-uitkering en zo ja, welke vorm en hoogte deze uitkering zal hebben. De beslissing van het UWV is gebaseerd op een reeks van beoordelingen en criteria die in de wet zijn vastgelegd.
De WIA-beoordelingsprocedure
De procedure voor het aanvragen van een WIA-uitkering is zorgvuldig opgezet om te waarborgen dat elke aanvraag eerlijk en volgens de regels wordt beoordeeld. Hieronder volgt een overzicht van de stappen in dit proces:
- De ziekmelding: De eerste stap is dat een werknemer zich ziek meldt bij de werkgever. Vanaf dat moment start de wettelijke periode van 104 weken waarin de werknemer en werkgever samen werken aan re-integratie.
- Re-integratie: Gedurende deze twee jaar zijn zowel de werknemer als de werkgever verplicht om zich in te spannen voor de re-integratie van de werknemer in het arbeidsproces.
- De WIA-aanvraag: Als na 104 weken blijkt dat de werknemer nog steeds niet in staat is om te werken, kan een WIA-uitkering worden aangevraagd bij het UWV.
- Medische beoordeling: Een verzekeringsarts van het UWV beoordeelt de medische situatie van de werknemer en stelt vast in hoeverre de werknemer arbeidsongeschikt is.
- Arbeidsdeskundige beoordeling: Vervolgens beoordeelt een arbeidsdeskundige van het UWV wat voor werk de werknemer nog zou kunnen doen en welke inkomsten hij of zij daarmee zou kunnen verdienen.
- De beslissing: Op basis van de beoordelingen van de verzekeringsarts en de arbeidsdeskundige neemt het UWV een beslissing over de WIA-uitkering.
Criteria voor arbeidsongeschiktheid
De beoordeling van arbeidsongeschiktheid is gebaseerd op een aantal criteria. Deze criteria bepalen of en in welke mate een werknemer arbeidsongeschikt is:
- De mate van arbeidsongeschiktheid: Er wordt gekeken naar het percentage dat de werknemer niet meer kan verdienen ten opzichte van het loon dat hij verdiende voordat hij ziek werd.
- De duurzaamheid van de arbeidsongeschiktheid: Er wordt beoordeeld of de arbeidsongeschiktheid van de werknemer van blijvende aard is of dat er nog mogelijkheden tot herstel zijn.
- De resterende arbeidscapaciteit: Er wordt vastgesteld wat de werknemer nog kan doen met de resterende arbeidscapaciteit en welke functies daarbij passen.
De twee regelingen binnen de WIA
Binnen de WIA zijn er twee verschillende regelingen voor arbeidsongeschiktheid:
- De WGA (Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten): Deze regeling is bedoeld voor werknemers die gedeeltelijk arbeidsgeschikt zijn of die nog mogelijkheden hebben om in de toekomst te herstellen.
- De IVA (Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten): Deze regeling is voor werknemers die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn en waarbij de kans op herstel zeer klein is.
De keuze tussen deze twee regelingen wordt gemaakt op basis van de beoordeling door de verzekeringsarts en de arbeidsdeskundige van het UWV.
Bezwaar en beroep
Als een werknemer het niet eens is met de beslissing van het UWV over de WIA-uitkering, dan kan hij of zij bezwaar maken. Dit moet binnen zes weken na de beslissing gebeuren. Het UWV zal de zaak dan opnieuw beoordelen. Als de werknemer het ook niet eens is met de uitspraak op het bezwaar, kan er beroep worden ingesteld bij de rechtbank.
De rol van de werkgever
De werkgever speelt ook een belangrijke rol in het proces rondom de WIA-uitkering. Gedurende de eerste twee jaar van ziekte is de werkgever verantwoordelijk voor de loondoorbetaling en de re-integratie van de werknemer. De werkgever moet samen met de werknemer een re-integratiedossier opbouwen, wat het UWV gebruikt bij de beoordeling van de WIA-aanvraag.
Samenvatting
De beslissing over een WIA-uitkering is een complex proces waarbij verschillende partijen betrokken zijn. Het UWV speelt de centrale rol in de beoordeling en besluitvorming. De criteria die gehanteerd worden zijn strikt en de procedures zijn erop gericht om een eerlijke beoordeling te waarborgen. Zowel de werknemer als de werkgever hebben verantwoordelijkheden in het traject naar een WIA-uitkering. Bij onenigheid over de beslissing van het UWV is er de mogelijkheid tot bezwaar en beroep. Het is van groot belang dat alle betrokken partijen goed geïnformeerd zijn over hun rechten en plichten binnen dit proces.
